03 October, 2011

SONIC YOUTH: PIONIERET E NO-WAVE DHE NOISE

Nder me stimuluesit ne zhvillimet e post-punk-ut amerikan, Sonic Youth do te formohen ne Nju Jork ne vitin 1981. Koncertin e pare, akoma me nje formacion te perkohshem, do ta mbajne ne Noise Festival, organizuar ne galerine e arteve White Columns, ku do te vihen re nga kompozitori avangarde e vizionar Glenn Branca. Sonic Youth do te jene nder me ndikuesit ne tre dekadat e fundit ne muziken internacionale, duke cuditur per nga aftesia dhe larmia e akordaturave te kitareve me cmim te lire... Ndoshta grupi i pare alternative!













Kur i degjova per here te pare, u dashurova menjehere! Ishte sublime! Me kujtonin nje grup idhujsh te ngushte te legjendareve Velvet Underground, por te pajisur me nje bagazh te ri idesh, fantazish dhe kercenimesh sonore... Me look-un e atij te riut urban style, prej individesh te pavarur e floket e pakrehur, veshje qe dukeshin sikur vinin nga nenkultura e surfistave apo e skateborder-ave, cifti Moore dhe Gordon me ngacmuan e me terhoqen akoma me shume me tingujt e kitareve te keqakorduara e muziken noise qe shurdhonin. Do te mbeten formacioni qe do te provonte dhe guxonte me shume se te tjeret ne keto tridhjete vitet e fundit ne muzike. Pas veshtiresive te fillimi, do te shnderrohen ne nje grup kulti, me plot te drejte. Sekreti ishte po ai i njejti: nuk ishin muzikante te mirefillte! Te marre hua nga bota e artit figurativ, Sonic Youth do te dallohej per nga perzierjet dhe melodite e veshtira dhe teper guximtare qe provuan gjate karrieres se gjate. Eksperimente sonore dhe vokale, performance trondites, intervista frymezuese dhe iluminuese, muzike urbane te re me nivel te larte regjsitrimi dhe krijimi.

THURSTON MOORE: 'WE DON'T COST MUCH MONEY AND OUR RECORDS BREAK EVEN'
Tashme nje pesedhjetevjecar, Moore i ngjan nje djaloshi i cili ka mbetur akoma i tronditur nga hera e pare (1976) qe pa live grupin Ramones ne lokalin CBGB. Grupet dhe emrat qe degjonte dhe qe u thellkua me shume ne kerkime ishin personazhe te hardcore-it amerikan (grupe si Civil Dismay, Red Kross, Descendants, Mood of Defiance etj). Kim dhe ai do te mbeten cifti me hippy i te gjithe dekadave te mevonshme, jo thjesht ne fushen e muzikes bashkekohore, por edhe si forme frymezimi per artin pop bashkekohor, fotografine, moden, filma (si psh prezenca ne show-n e Marc Jacobs) dhe bashkeautor i librit "No Wave: Post Punk. Underground New York. 1976-1980".
Kitaristi Thurston Moore (vinte nga Coachmen) me te shoqen Kim Gordon (kitare bass) gjejne ne mesin e bashkepunuesve te shumte te Branca-s kitaristin e dyte me emrin Lee Ranaldo. Ne fakt Gordon ishte motori energjitik i grupit fale provave me kitaret elektrike dhe ideve vizuale neper vendosjen e instalimeve ne skena e galeri apo kopertinave te albumeve (te cilat jane kapitull me vehte ne biografine e grupit!). Sic thote Moore: "ekzibicioni yne i pare ndodhi ne nje galeri artesh te bukura e aspak ne nje skene talentesh...".
Me hyrjen e bateristit Richard Edson (vinte nga Konk) banda regjistron albumin debut (nje mini-LP) me te njejtin Sonic Youth (Neutral, 1982), prove e mire e nje rock-u hipnotik dhe te manget nga shume skema te meparshme. Etiketa do te jete nje e panjohur Neutral, e te madhit Glenn Branca. Emrin e grupit e zgjedh Moore: nje perzierje e pseudos te Fred "Sonic" Smith te MC'5 dhe legjendes reggae Big Youth.
Do te jete vetem me te dytin Confusion Is Sex (1983) do te shpalosin stilin e tyre karakterizues: nje kombinim perfekt i zhurmes dhe dhunen impresionuese, e cila vihej re gjate koncerteve te tyre ne klubet njujorkeze. Do te shprehen si mos me mire me nje shtresezim kitaresh, feedback (efekte Larsen), rumorizem, minimalizem perserites etj etj... duke iu afruar keshtu tradites me te eger rock (referimet e pavdekshme do te mbeten Velvet e pare, Stooges, MC5 pervec artisteve te skenes noise japoneze).
Skena no-wave (me protagoniste edhe mikeshen e grupit Lydia Lunch) do te lihej me dashje jashte kritikes se fanzine-ve dhe faqeve te revistave me te azhurnuara muzikore amerikane. Sot gjerat kane ndryshuar, fatmiresisht per ne...

I REALLY FEEL THERE'S A NEW LIBERATION ABOUT WHAT WE'RE DOING
Sonic Youth jane te medhenj jo vetem nga muzika qe luajne, por sepse asnjehere nuk iu nenshtruan nje presioni te tille qe t'i sillte aq shume perfitime materiale. Urrejne super-mainstrem-in pop dhe per to termi 'underground', edhe pse e veshtire ta percaktosh ne ditet e sotme, fshihet kryesisht ne eksperimentimin ekstrem, i jashtem (exteme outside music). "We consider ourselves a livin band" (e konsiderojme vetveten si nje bande ne zhvillim, qe jeton), pohon Moore: "kemi bere perhere ate qe kemi menduar ne ate apo kete moment dhe nuk jemi ndjere kurre te detyruar apo te ushtruar ne presion aq sa te humbim rruges...".
Prejardhja kulturale e SY eshte me e gjere sesa mendohet. Moore ka botuar tashme librin me titullin Mix Tape: The Art Of Cassette Culture qe do te nenkuptoje kryesisht nenkulturen e kasetave me shirit qe perdoreshin ne ato vite per te degjuar muziken (cili i mban mend kur i sistemonim me laps?). Kjo gje eshte e lehte per tu besuar sepse atmosfera noise vihet re edhe ne regjistrimete e shumta te bandes neper vite (shume te grumbulluara ne webfaqen http://sonicyouth.utkonos.org/), ku zhurma dhe urbanizimi i muzikes no-wave/rock behet akoma me i gjalle.
Ndersa qesh thote: "... We are not a typical rock band, but we're not a typical underground experimental band either. I Think tha's what attracts our fans and confuses evryone else"
(nga AnOtherMan magazine, issue 8, summer '09)
(ne nuk jemi nje bande tipike rock-ut, por ne nuk jemi gjithashtu as edhe nje bande tipike underground eksperimentale. Mendoj se kjo eshte ajo cka i terheq fans-at tane dhe i ben konfuz te gjithe te tjeret). 

No comments:

Post a Comment