23 January, 2012

GADJO DILO : FILM-DOKUMENT AUTENTIK MBI NENKULTUREN CIGANE















Nje muzikolog i ri arrin ne Vllahine rumune ne ditet tona te kerkoje nje kengetare (Nora Luka) te ciles i njeh vetem zerin, regjistruar mbi nje shirit kasete. Njeh nje plakush llapazan e pijanec, i cili e afron me gjithe zemer me komunitetin cigan ne nje fshat 60km larg Bukureshtit. Aty 'tronditet' nga uniciteti, bukuria, veset/huqet, muzika, mikpritja, dashuria (Sabina)...
Filmi i tete i francezit Tony Gatlif (gjak algjerini, natyralizuar francez!) eshte nje leksion formimi per te rinjte. Me interesin e tij antropologjik, dokumenton kete komunitet duke na mesuar mbi diversitetin (secili prej nesh duket nje 'gadjo' (i huaj) per tjetrin, ne fillim!), tolerancen, integrimin. Te zhvesh nga paragjykimet e prekonceptet boshe, me sinqeritetin narrativ, inteligjencen ne trajtimin e ngjarjeve (stili road movie, koreografi, muzike, orkestra live, ambjetim autentik).
Nje film i mrekullueshem per nga prova dhe deshmia qe sjell per nje komunitet qe gjithnje ka qene i anashkaluar, mbajtur ne distance dhe etiketuar qellimisht...
Aktoret Romain Duris dhe diva e muzikes rumune (dhe e kercimit gypsy!) Rona Hartner shkelqejne dhe terheqin (fizikisht?) pergjate gjithe komedise/drames cigane.
Gadjo Dilo (film i 1997): I huaji i cmendur, sic eshte dhe natyra (e cmendur!) e ketij komuniteti fantastik!



1 comment: