BALKAN BEATS
Nje rast i vogel e i stermadh! Le ta filloj nga e kaluara jo e larget...
Ndersa nenkulturat dhe melodite e shpirtit te njerezve te Lindjes dhe vecanerisht te Evropes Lindore filuan te eksportoheshin nga artistet vendas, me gjak te nenes (apo te babait) nga Ballkani e nga ish republikat jugosllave, nje fluks i ri plot origjinalitet ne muzike, orkestra te shumta lokale, instrumente me prejardhje otomane e sovjetike, trombat famemadhe sllave, tinguj klarinetash e fizarmonikash romesh do te viheshin re ne skenat e pub-et perendimore fale ketyre artisteve mjaft nomade. Do te ishte hera e pare ne muzike (vetem ne dekaden e fundit do te shtohej kaq shume numri i komplekseve gypsy), por jo ne kinematografi.
Ne fakt rruga u hap me filmat e regjizorit serbo-boshnjak (lindur ne Sarajeve) Emir Kusturica (nga 1980 kishte luajtur per banden e No Smoking Orchestra) ne vitin 1988 me filmin Time Of The Gypsies ku shpaloset kultura cigane, por edhe shfrytezimi i te miturve.
Ish-miku i tij Goran Bregovic do ta ndihmonte te perpunonte disa kenge popullore rome te ish-Jugosllavise (perfshire te famshmen 'Ederlezi' ne disa versione te ekzekutuar nga grupi rock Bijelo Dugme (White Button) te vete Bregovic). Pothuajse dhjete vjet me vone, ne 1995 do te xhironte dhe fitonte Palmen e Arte te Festivalit te Kanes me filmin kult Undergound, konsideruar kryevepra e tij, ku autori i kolones sonore do te jete perseri Bregovic. Legjendare do te jene me koncertet e tyre te stilit cocek (dasem) trombetistet Boban Markovic me te birin Marko Markovic.
Grupe legjendare si Taraf de Haïdouks nga fshati rumun i Clejani-t (koleget Fanfare Ciocărlia, ketu ne kolonen zanore 'Iag Bari' te filmit Gegen Die Wand, apo EtnoRom) do te ruanin pergjithmone traditat e hershme te muzikes cigane. Ky do te jete vetem fillimi.
Gjate viteve te fundit skena indie rock do te njihte rrymen gypsy-punk te Gogol Bordello-s (Eugene Hutz eshte ukrainas dhe eshte aktiv me grupin qe nga 1993), komponentet e se cilit jane imigrante te ish-republikave sovjetike, te gypsy-t hungarez te Bela Lakatos, te te talentuarit Zach Condon (me albumin debut te Gulag Orkestar, 'Mount Wroclai'), te jazz-it-klarinetist maqedonas te Koçani Orkestar (ketu me 'Usti Usti Baba') dhe te eksperimentimeve te A Hawk And A Hacksaw.
Per te mos folur per ndotjet piketakuese, atu ku Lindja takon Perendimin nen notat e violines elektrike te Nigel Kennedy (famemadhja 'Ajde Jano') apo te dj Shantel (ketu me 'Manolis', kolone zanore edhe ne
filmin komedi te Fatih Akin: Soul Kitchen)
Nje rast i vogel e i stermadh! Le ta filloj nga e kaluara jo e larget...
Ndersa nenkulturat dhe melodite e shpirtit te njerezve te Lindjes dhe vecanerisht te Evropes Lindore filuan te eksportoheshin nga artistet vendas, me gjak te nenes (apo te babait) nga Ballkani e nga ish republikat jugosllave, nje fluks i ri plot origjinalitet ne muzike, orkestra te shumta lokale, instrumente me prejardhje otomane e sovjetike, trombat famemadhe sllave, tinguj klarinetash e fizarmonikash romesh do te viheshin re ne skenat e pub-et perendimore fale ketyre artisteve mjaft nomade. Do te ishte hera e pare ne muzike (vetem ne dekaden e fundit do te shtohej kaq shume numri i komplekseve gypsy), por jo ne kinematografi.
Ne fakt rruga u hap me filmat e regjizorit serbo-boshnjak (lindur ne Sarajeve) Emir Kusturica (nga 1980 kishte luajtur per banden e No Smoking Orchestra) ne vitin 1988 me filmin Time Of The Gypsies ku shpaloset kultura cigane, por edhe shfrytezimi i te miturve.
Ish-miku i tij Goran Bregovic do ta ndihmonte te perpunonte disa kenge popullore rome te ish-Jugosllavise (perfshire te famshmen 'Ederlezi' ne disa versione te ekzekutuar nga grupi rock Bijelo Dugme (White Button) te vete Bregovic). Pothuajse dhjete vjet me vone, ne 1995 do te xhironte dhe fitonte Palmen e Arte te Festivalit te Kanes me filmin kult Undergound, konsideruar kryevepra e tij, ku autori i kolones sonore do te jete perseri Bregovic. Legjendare do te jene me koncertet e tyre te stilit cocek (dasem) trombetistet Boban Markovic me te birin Marko Markovic.
Grupe legjendare si Taraf de Haïdouks nga fshati rumun i Clejani-t (koleget Fanfare Ciocărlia, ketu ne kolonen zanore 'Iag Bari' te filmit Gegen Die Wand, apo EtnoRom) do te ruanin pergjithmone traditat e hershme te muzikes cigane. Ky do te jete vetem fillimi.
Gjate viteve te fundit skena indie rock do te njihte rrymen gypsy-punk te Gogol Bordello-s (Eugene Hutz eshte ukrainas dhe eshte aktiv me grupin qe nga 1993), komponentet e se cilit jane imigrante te ish-republikave sovjetike, te gypsy-t hungarez te Bela Lakatos, te te talentuarit Zach Condon (me albumin debut te Gulag Orkestar, 'Mount Wroclai'), te jazz-it-klarinetist maqedonas te Koçani Orkestar (ketu me 'Usti Usti Baba') dhe te eksperimentimeve te A Hawk And A Hacksaw.
Per te mos folur per ndotjet piketakuese, atu ku Lindja takon Perendimin nen notat e violines elektrike te Nigel Kennedy (famemadhja 'Ajde Jano') apo te dj Shantel (ketu me 'Manolis', kolone zanore edhe ne
filmin komedi te Fatih Akin: Soul Kitchen)
Me pak fjale: artistet e ndikuar e te dashuruar pas kultures se Lindjes jane te shumte e te mbushur plot pasion per muziken e traditat e ketyre tokave magjike!
jam nje fanse e madhe e kesaj muzike
ReplyDelete